Fermina3 w bieżącym sezonie złożyła 5 jaj, z których wykluły się 4 pisklęta. Piąte jajo okazało się niezalężone. Rokrocznie kilka procent gniazd bocianów czarnych zawiera niezalężone jaja, zatem nie ma w tym niczego nadzwyczajnego.

Wysiadywanie czterech wyklutych jaj trwało średnio prawie 31 dni.  Pierwsze pisklę w naszym gnieździe wykluło się 19 maja a ostatnie (czwarte) 22 maja – 70 h później.  Zatem to ostatnie jest o prawie 3 dni młodsze od najstarszego i w związku z tym jest od najstarszego znacznie mniejsze i słabsze. Klucie wszystkich piskląt było rozciągnięte na wiele dni i dlatego mówimy w tym przypadku o kluciu asynchronicznym.

U wielu innych gatunków ptaków, głównie zagniazdowników, klucie piskląt jest synchroniczne – wszystkie pisklęta wykluwają się w krótkim okresie. Wszystkie są podobnej wielkości i wszystkie są na podobnym etapie rozwoju. Przykładem takiego gatunku jest głuszec. Kura głuszca składa od 5 do 12 jaj, z których po około 25 dniach synchronicznie (w ciągu kilkudziesięciu minut) wykluwają się wszystkie pisklęta. Kura bez pomocy samca opiekuje się przez ponad dwa miesiące całą gromadką swojego potomstwa – wodzi pisklęta i broni je przed drapieżnikami. Jest to możliwe jedynie w sytuacji gdy pisklęta są na podobnym etapie rozwoju i mogą pod wodzą samicy jednocześnie opuścić gniazdo.  

To, czy pisklęta z jednego zniesienia wyklują się jednocześnie czy kolejno po sobie w dłuższym okresie czasu, zależy od momentu rozpoczęcia inkubacji. Jeśli inkubacja rozpoczęła się po złożeniu ostatniego jaja pisklęta klują się synchronicznie. Natomiast rozpoczęcie inkubacji (trwałego wysiadywania) przed złożeniem ostatniego jaja w zniesieniu powoduje asynchroniczne klucie piskląt. U bocianów czarnych trwałe wysiadywanie rozpoczyna się po złożeniu drugiego jaja, bez względu na to, czy w zniesieniu są 2 jaja czy 6 jaj. Ponieważ pisklę musi rozwijać się około 31 dni, efektem jest znaczne rozciągnięcie okresu klucia, tym większe im więcej jest jaj w zniesieniu.

Asynchroniczne klucie jest rodzicielską strategią dostosowania liczby i jakości potomstwa do zasobów pokarmowych dostępnych dla piskląt w okresie największego zapotrzebowania na pokarm. Dopasowanie liczby potomstwa do dostępności pokarmu jest uzyskiwane poprzez redukcję liczby piskląt w lęgu. W przypadku asynchronicznego wylęgu najmniejsze pisklę lub pisklęta otrzymają od rodziców mniej pokarmu i giną. Przetrwają tylko w latach obfitujących w pokarm. Eliminacja najmniejszych piskląt odbywa się zwykle poprzez śmierć głodową w wyniku rywalizacji z większym rodzeństwem o pokarm. Tak jest u większości gatunków ptaków. Dodatkowo u niektórych gatunków mogą występować inne mechanizmy eliminacji nadmiarowych piskląt. U bocianów występuje fakultatywne dzieciobójstwo, a u ptaków szponiastych występuje fakultatywne lub obligatoryjne zabijanie słabszego rodzeństwa przez większe pisklęta z lęgu. Na przykład u rybołowa i bielika występuje fakultatywne rodzeństwobójstwo – do zabicia młodszego rodzeństwa przez starsze dochodzi tylko w niektórych lęgach. Natomiast u orlików występuje obligatoryjne rodzeństwobójstwo – mimo składanych dwóch jaj z gniazda wylatuje z reguły tylko jedno pisklę. Skrajnym przykładem gatunku stosującego obligatoryjne rodzeństwobójstwo jest orzeł czarny z Afryki. U tego gatunku na 200 zniesień z dwoma jajami zaledwie z jednego gniazda wyleciały dwa pisklęta.

Załączony filmik przedstawia zmianę rodziców na naszym gnieździe bocianów czarnych. Następnie Florentino karmi dwa trzydniowe pisklęta małymi rybami, a o 08:13:08 widać początek klucia czwartego pisklęcia. Pęka skorupa jaja i po chwili widać już głowę najmłodszego pisklęcia.

Bociany Czarne Online (2016-2022) to projekt edukacyjny Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi we współpracy z Uniwersytetem Łódzkim - Wydziałem Biologii i Ochrony Środowiska. Opiekunem merytorycznym jest prof. Piotr Zieliński. W pracach terenowych uczestniczyli Bartosz Janic, Piotr Zieliński, Michał Strawiak i leśnicy z RDLP w Łodzi.  Obserwuj niesamowity gatunek - nadajemy prosto z gniazda na dębie w woj. łódzkim (dokładna lokalizacja objęta tajemnicą).

Ważne daty:
7.04.2022 godz. 15:35 - przylot samca, Florentino
8.04.2022 godz. 18:27 - przylot samicy
8.04.2022 godz. 18:47 - spotkanie pary sezonu 2022
16.04.2022 godz. 00:31:58 - pierwsze jajo
17.04.2022 godz. 23:41:7 - drugie jajo
19.04.2022 godz. 23:05:6 - trzecie jajo
22.04.2022 godz.1:33 - czwarte jajo
24.04.2022 Fermina3 o godz. 03:31 zniosła piąte jajo, które zaprezentowała po raz pierwszy o 03:34
19.05.2022 godz. 10:38 klucie 1 pisklaka
19.05.2022 godz. 11:28 klucie 2 pisklaka, zginął
20.05.2022 godz. 12:25 klucie 3 pisklaka
22.05.2022 godz. 8:14 klucie 4 pisklaka

Oczywiście godziny klucia oznaczają moment, w którym obserwatorzy mogli potwierdzić wyklucie pisklaka. Klucie trwa kilkadziesiąt minut.

Uwaga! Przekaz na żywo z gniazda bocianów czarnych może zawierać sceny drastyczne dla młodego widza.

informacja: prof. Piotr Zieliński
Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki